Nguyễn Thị Ngọc Trâm
Thời gian gần đây, các Blog và báo lề trái đang lên tiếng khá mạnh vào
các sự vụ nổi cộm mang tính thời sự của Việt Nam, tạm thời có thể nói là đang rất
mạnh dạn, công kích khá sâu vào tất cả các ngóc ngách, góc cạnh của các sự việc.
Ở đây tôi không phân tích tính xác thực, các điểm đúng, sai trong nội dung các
bài viết. Tôi chỉ buộc phải nói, vì tôi không chịu nổi cái sự im lặng, tránh né
của hầu hết mọi người, của cả lề trái và lề phải, cả nhân dân và công quyền…
Tôi dám chắc điều tôi nói, có trên 20 triệu dân Việt Nam đều biết, không nhiều thì ít,
không lập luận chắc chắn thì cũng quy kết mơ hồ. Có điều là không có quá 20 người
Điên để phân tích, để nói trắng ra và bây giờ tôi nhận mình là một trong số ít
20 người Điên đó. Bởi vì, điều cả hàng triệu người biết, không nói ra đó, khổ
thay lại chính là nguyên nhân gốc rễ của hầu hết các mâu thuẫn phát sinh, các sự
kiện bất thường, chi phối mạnh mọi phát ngôn, hành vi của các đối tượng liên
quan… Không nói thẳng ra thì người ta cứ mơ hồ, lừa dối nhau mãi bằng quá nhiều
từ hoa mỹ, kính gửi, kính thưa..…
Vì sao lại thế? Vì sĩ diện, vì sự né tránh cái gọi là “mãnh lực của đồng
tiền”, vì sự dối trá, đạo đức giả, vì cả sự tế nhị, lịch sự và ngại ngùng….rất…
Con Người.
THÔI THÌ TÔI NÓI!
Điều đó là gì? Là các cụm từ mỹ miều: “Lợi ích”, “Lợi ích cá nhân” hay
“Nhóm lợi ích”…
Tôi thì xin nói thẳng là TIỀN!
(vì cũng liên quan nhiều đến đối tượng nông dân nên tôi cứ nói rõ ra thế và
tính hẳn ra vài con số cho bà con có đọc cũng dễ hình dung).
Cũng có không ít phát ngôn, không ít bài viết lấp lửng hay trực diện nhắc
thẳng đến vấn đề này. Nhưng điều quan trọng còn thiếu là chưa ai tính sơ bộ ra
là bao nhiêu TIỀN, để mọi người hình dung đối trọng của mỗi sự vụ, mức độ tạo
ra những mâu thuẫn, đối kháng là như thế nào?
Có một tác giả đứng tên là TS Vũ Quang Việt trên Bauxite Việt Nam đã giả
định tính ra con số lãi 1,6 tỷ USD trên doanh thu 2,5 tỷ USD cho nhà đầu tư
Ecopark. Con số không có cơ sở xác thực nhưng nghe qua cũng có sự hấp dẫn để ai
cũng nghĩ rằng vì đó mà nhiều người lao đầu vào, như cách nói trích dẫn lời của
nhóm nhà triết học hay kinh tế học nào đó, rằng với giới tư bản, khi thấy có lợi
nhuận 300% thì có giá treo cổ nó cũng chẳng từ…
Xin thưa với quý vị, tôi không xem đó là động lực của mọi sự xông xáo
đáng ngạc nhiên, là nguyên nhân của những mâu thuẫn, đối kháng… đã và đang diễn
ra.
Vì sao?
Rất đơn giản. Vì nếu sự xông xáo, những mâu thuẫn đó có động cơ từ tham
nhũng, lợi ích; mà đã tham nhũng, lợi ích thì phải có công quyền… Mà đã công
quyền, tham nhũng thì : phải có nhiệm kỳ, phải là tiền tươi, thóc thật, là “đồng
tiền đi trước là đồng tiền khôn”… Chẳng có vị nào dại dột chờ chia phần chiếc
bánh lợi nhuận kếch xù được mô tả (công khai hoặc ngầm) trong các dự án đâu, dù
đó có là cái bánh vẽ hay cái bánh thật còn to hơn cái bánh vẽ…
Vậy thì “đồng tiền đi trước” đó lấy ở đâu ra? Xin thưa đó là Chi phí giao
dịch và Hoa hồng, lót tay hay nói trắng ra là Hối lộ mà hầu hết hoạt động kinh
doanh nào trong cơ chế thị trường này đều phải có, thậm chí là đã định sẵn một
tỷ lệ (công khai hoặc ngầm) ngay từ khi lập và duyệt dự án (có nhiều trường hợp
bên A không hề biết hay đòi hỏi gì nhưng bên B cứ bắt phải nhận hoa hồng vì…sếp
bên B đã duyệt và đưa vào hạch toán cả rồi…)
Số tiền này là bao nhiêu % với mỗi dự án thì xin lỗi, chỉ có Chúa mới biết
(chứ ngay cả các đối tác trong cuộc đã thỏa thuận cũng chưa chắc chắn vì nhiều
lúc còn phát sinh do… tình hình…). Và như thế, con số tôi giả định cũng không
có căn cứ thực tế mà chỉ căn cứ vào lời thề độc trời tru đất diệt (để tự cam kết
là không nói tùy hứng) của người Điên như tôi và sự đồng thuận, xác nhận ngầm của
hơn 2 triệu người Việt Nam thuộc các giới có biết và liên quan đến giao dịch
kinh doanh, từ các nhân viên bình thường cho đến Giám đốc, thuộc doanh nghiệp
nhỏ cho đến Tập đoàn lớn….
Với các Hợp đồng, dự án giấy trắng mực đen rõ ràng và những con số cụ thể
2 lần 5 rõ 10, chi phí giao dịch và hoa hồng đã không nhỏ, nên với các dự án mà
như chiếc bánh vẽ, lấp lửng bao nhiêu chuyện: diện tích, giá cả đền bù, chính
sách hỗ trợ, tạo điều kiện…. như các dự án liên quan đến đất đai, bất động sản,
công trình xây dựng lớn…thì tôi bảo đảm tổng hai loại Chi phí giao dịch và Hoa
hồng này không thể nhỏ hơn 5%. (không
biết Quý vị đã từng giao dịch kinh doanh có đồng tình với tôi con số này
không?)
Bắt đầu từ bây giờ, tôi xin lấy ½ con
số giả định tối thiểu 5% là 2.5 % để phân tích thôi nhé (lấy cả 5% thì tính ra
con số khủng khiếp quá)!
Lấy dự án Ecopark – Văn Giang, một dự án có công khai tổng vốn đầu tư dự
kiến làm ví dụ:
-
Tổngvốn
đầu tư dự kiến : 8.2 tỷ USD (tôi xin lấy
con số tròn 8 tỷ cho đẹp)
-
Giao
dịch + Hoa hồng: 2.5% VĐT = 200 triệu
USD tương đương 4,000 tỷ VNĐ.
Vấn đề bây giờ là giả định số Nhân vật quan trọng có liên quan mà bên Nhà
đầu tư phải tìm cách tiếp cận để thuyết phục nhận Hoa hồng (cách nói nhẹ của từ
đi Hối lộ). Và bao nhiêu người trong số đó là có thể bị “thoái hóa, biến chất”,
bị chi phối bởi mãnh lực đồng tiền để trở thành cá nhân lợi ích hay nhóm lợi
ích? nhận tiền Hối lộ hay còn gọi là… Tham nhũng!
Một điều cần thông cảm là không phải người nào có liên quan trong nhóm lợi
ích cũng là “thoái hóa, biến chất” ngay từ đầu đâu, một số không ít người thậm
chí chưa từng có tiền lệ nhưng lần này chỉ là vô tình vì thân tình, nể mặt, vì
đại diện Nhà đầu tư thuyết phục, nhiệt tình quá nên khó từ chối, để rồi sau đó
thấy Nhà đầu tư gặp khó khăn cũng không nỡ khoanh tay đứng nhìn… Cứ thế rồi
không còn rút chân ra được nữa. Bởi thế mới nói, mức độ nguy hiểm của giới tư bản
thật là khó lường..
Bao nhiêu người là hợp lý với thực trạng ở Việt Nam bây giờ nhỉ?
Thôi, tôi cứ xin giả định liều một khoảng khá rộng cho chắc chắn đúng: 40 là tối thiểu và 400 là
tối đa (có thể từ một nhân viên cấp thấp nhất cho đến các cán bộ cấp cao nhất
mà – chỉ đạo của Sếp phía đầu tư luôn luôn là giao dịch hết cho công việc thuận
lợi…).
Tất nhiên là theo vai trò quan trọng mà mỗi nhân vật sẽ được “chăm sóc” bằng
một tỷ lệ nhất định, nhưng để dễ hình dung, cứ tính bình quân thì mỗi nhân vật
sẽ được:
-
Với
số người tối thiểu là 40 thì mỗi người sẽ có 100 tỷ VND/người
-
Với
số người tối đa là 400 thì mỗi người sẽ có
10 tỷ VND/người
Thật ra thì số lượng Nhân vật là bao nhiêu cũng không ảnh hưởng gì nhiều
lắm mà quan trọng là sức nặng của cái gói 200 triệu USD kia. Nếu ít nhân vật
thì tất nhiên phải là những nhân vật tầm cỡ có vai trò và quyền uy để lướt hết
tất cả; còn nếu đông quá, số tiền phân chia có nhỏ thì sức nặng lại chuyển sang
số đông của nhóm lợi ích, kết nối thành mạng vài trăm người…
Bây giờ thì quý vị đã hiểu điều mà THÔI THÌ TÔI NÓI rồi đó.
SỨC NẶNG LÀ Ở CÁC CON SỐ ĐÓ!
Tôi không dám phân tích nhiều hơn nữa chỉ bằng các con số giả định nhưng
tôi tin là đến đây quý vị đã hiểu: Nếu có ai đó đang sai thì họ đang bảo vệ điều
gì? Vì cái gì? Và những ai đang đối đầu thì đối đầu với bao nhiêu người trong một
nhóm lợi ích ngầm? với sức nặng là bao nhiêu?
Một bác Nông dân nào đó của Văn Giang ơi! Nếu Bác “may mắn” có tên trong
danh sách nhóm lợi ích ngầm ấy, dù đứng cuối danh sách và chỉ được nhận phần nhỏ
bé thì khoảng bao nhiêu nhỉ? Giả sử là 100 triệu VND thì liệu Bác có “thoái
hóa, biến chất” để nhận không nhỉ? Có ngoảnh mặt quay lưng lại với bà con không
nhỉ? Và nếu phần của Bác là 1 tỷ thì…Bác có tham gia….gì đó nữa không nhỉ?
Cũng tùy người phải không Bác? Tùy lương tâm và bản lĩnh của mỗi người phải
không Bác? Đúng là vậy, cháu không kết luận điều gì, không chỉ danh ai, cháu chỉ
giả định để tính, để Bác biết Bà con đang đối đầu với cái gì? đang gánh một khối
nặng bao nhiêu mà lượng sức thôi, Bác nhé…! 4,000 tỷ là con số lớn hơn giá trị
thành quả lao động chân chính của nhân dân 3 xã trong…10 năm đó Bác ạ! Nỗi khổ
của người nông dân là đã chân lấm, tay bùn bao nhiêu năm, thu nhập thấp, cuộc sống
thiếu thốn mà thỉnh thoảng lại còn bị rơi vào tình trạng đối đầu như “lấy trứng
chọi đá” với các thế lực đồ sộ, “lấy thịt đè người” là thế!
Mà cũng xin nhắc lại để Bác và quý vị cũng đừng quên cái cụm từ “đồng tiền
đi trước là đồng tiền khôn”, cho nên có những trường hợp đã lỡ “ứng” rồi, có
khi còn “dùng hết” rồi nên dù có lỡ sai cũng không lùi được nữa, chỉ biết bất
chấp càn tới, nên mới có vài chuyện mà mọi người vẫn bình luận là bất ngờ, là vô
học, là hài hước... trong phát ngôn và hành vi…(thực ra là không phải họ như thế
nhưng vì họ không biết phải nói gì, làm cách gì khác thôi).
Phân tích cho chặt chẽ, viết cho rõ
ràng, đầy đủ có lẽ phải vài chục trang nhưng thôi, tôi xin dừng. Chừng này tôi
đã sợ cái chữ làm hại cái thân lắm rồi, vì dù Điên, tôi cũng cảm nhận rất rõ
mãnh lực của các con số trên.
Mong quý vị cùng bà con thông cảm và mong
đọc ít, hiểu nhiều!
Ghi chú: Tác giả bài viết gửi cho tôi và cụ Lê Hiền Đức, xin được đăng nguyên văn
