Giáo dục hay trừng phạt?

Anh em bạn bè vừa theo Bùi Nhân lên tiếp tế cho Bùi Hằng về, nghe họ kể lại cho mọi người, ai nấy đều rất phẫn nộ. Tất cả các gói cháo, gói mỳ, gói bánh gói kẹo, nghĩa là tất cả những gì đóng gói trong bao bì đều bị họ cắt hết ra để kiểm tra. Bánh kẹo thì vài gói có thể buộc túm lại chứ cháo với mỳ ăn liền hàng mấy chục gói thế mà bị cắt hết ra thì bảo quản kiểu gì? Vì bị cắt hết ra như thế nên Bùi Hằng không nhận nữa. Nếu vậy thì lần trước không cho thằng con gặp Bùi Hằng, nhưng các vị ở trại vẫn nhận hết quà của chúng tôi gửi cho Bùi Hằng. Làm sao mà kiểm chứng được Bùi Hằng có nhận được tất cả những thứ đó hay không?

Mọi người ai nấy đều căm giận, chửi rủa cái quy định độc ác ấy hết lời. Ở đời thì ác giả ác báo. Quy định gì thì cũng phải có lý có tình, phải có lương tâm chứ. Đến tù tạm giam cũng không đến nỗi bị đối xử như thế. Tôi nhớ trong Hỏa Lò người ta cũng không kiểm soát đến nỗi gắt gao như vậy. Nếu họ sợ người nhà nhét cái gì đó vào trong thì sao không dùng cái máy soi đồ thay vì cắt vụn nó ra thế. Cả một cái trại trông khang trang như thế mà không mua nổi một cái máy như vậy sao?

Chúng tôi chả rõ thẩm quyền của công an đến đâu. Những cái quy định này là do công an họ tự đặt ra, không thông qua một sự giám sát của một cơ quan lập pháp nào. Nếu vậy thì làm sao có thể khẳng định được cái quy định đó là đúng? Là không vi phạm hiến pháp? Ngay việc giáo dục cưỡng chế một người vốn có nhà cửa đàng hoàng hợp pháp ở Vũng Tàu đưa ra tít tận Vĩnh Phúc, cách xa hàng nghìn cây số để giam giữ cải tạo là trái với chính quy định của họ, mà họ cứ cố tình lờ đi. Luật sư của Bùi Hằng gửi đơn khiếu nại gần tháng nay họ cứ im lặng. Vậy có thể hiểu là họ cố tình không?

Hơn một tháng nay, thằng con trai của Bùi Hằng bỏ cả nhà cả cửa ở Vũng Tàu để ra ngoài này nhờ cậy luật sư và tìm cách gặp mẹ. Lần gặp thứ hai vừa rồi, nó nói mẹ nó tay bị sưng tím, khắp người bắt đầu lở loét và hắc lào. Nó nói khi mẹ nó yêu cầu được chữa bệnh, cán bộ trại có tiêm thuốc nhưng không nói tên thuốc cũng như xuất xứ và công dụng, thế là Bùi Hằng không đồng ý tiếp tục chữa bệnh nữa. Cô ấy cảnh giác như thế là phải, bây giờ chuyện bệnh nhân chết trong bệnh viện không phải là hiếm, huống hồ trong cái trại giam đèo heo hút gió này thì mạng người nó lại càng rẻ rúng bao nhiêu. Hôm đọc cái đơn của Bùi Nhân có đoạn cảnh báo về hậu quả của việc giam giữ cải tạo mẹ nó, tay đội trưởng phân khu 3 có vẻ quở trách trong đơn dùng từ nặng quá, nhưng rồi vẫn rất dõng dạc nói không sao, ý nói nặng thế chứ nặng nữa cũng chả là cái cóc khô gì đối với họ. Không khéo ngày ra trại, tinh thần không lo hỏng chỉ lo hỏng người. Không khéo sau khi được giáo dục về, ích lợi đâu chả thấy, tiến bộ đâu chả thấy, chỉ thấy mang thêm bệnh vào người – món quà duy nhất thu hoạch được nhờ ơn chính quyền gia ân ban tặng.

Hãy chứng minh cho sự nghi ngờ của tôi, rằng đây là sự trả thù của chính quyền đối với Bùi Hằng là không đúng đi. Tôi chắc hẳn không một kẻ gây rối trật tự công cộng nào bị kiểm soát chặt chẽ và gắt gao đến vậy. Họ muốn giáo dục cái gì khi một đề nghị chẳng cao sang gì lắm là được ăn cháo sau 15 ngày tuyệt thực cũng không được. Giáo dục kiểu gì mà dã man thế?

Sau khi mục sở thị cái cung cách thăm nuôi trại viên, tôi tự hỏi chính quyền có nhằm giáo dục thực không hay đó chỉ là sự trừng phạt? Việc giáo dục thì phải có chuyên ngành sư phạm, vậy mà các cơ sở này hoàn toàn do công an trực tiếp cai quản thì có nên gọi nó là cơ sở giáo dục cải tạo không? Trong các cơ sở giáo dục ấy, thay vì gọi là học viên thì người ta gọi là trại viên (vậy sao không gọi béng là trại cho rồi). Rồi trại viên chỉ được gặp người nhà trong một gian buồng có vách ngăn bằng tấm kính mờ. Họ nhìn nhau, nói chuyện với nhau qua những ô cửa tò vò be bé không khác gì nhà tù.

Khi nói giáo dục ai đó thì thường là câu người ta dành cho những kẻ bề dưới. Ví dụ như cha mẹ giáo dục con cái, thầy cô giáo dục học sinh chứ có bao giờ người ta nói ngược lại. Đấy là cách nói chung về cái công việc giáo dục. Còn việc người nào, thành phần nào trong xã hội cần phải giáo dục thì người ta hiểu đó là những kẻ hư đốn. Nhưng ngay cả đến cái từ hư ấy người ta cũng chỉ dành cho bọn trẻ chứ ít khi dùng cho người lớn.

Thế nào là hư để bắt phải để xã hội giáo dục? Rồi ai là người đủ tư cách giáo dục ai lại là một câu hỏi có những đáp án không giống nhau khi ngày một nhiều quan chức phạm pháp, thiếu tư cách đạo đức bị phơi bày trên mặt báo. Ngày càng nhiều clip quay các vụ cảnh sát nhận hối lộ trưng lên trên mạng. Người ta có quyền nghi ngờ, đặt dấu hỏi về uy tín và tư cách của chính quyền, bởi trước khi bị bắt quả tang phạm tội thì họ chính là những người lớn tiếng giảng giải về bài học đạo đức cho xã hội nhất.

Cố lên Bùi Hằng ơi. Hãy dũng cảm chống đỡ lại bệnh tật. Hãy chứng minh cho họ thấy bà mạnh mẽ thế nào. Không một ai quên sự hy sinh của bà, và mọi người đang chờ đợi từng giây từng phút ngày được đón bà trở về.